Mupparapu M, Bass T, Axline D, Felice M, Magill D. Radiation dose reduction using novel size 1 and size 0 rectangular collimators in pediatric dental imaging. Quintessence Int. 2020;51(6):502-509. doi: 10.3290/j.qi.a44495. PMID: 32368765
Pedodontistler için diş hekimliğindeki tüm branşları sırtlanmak kolay iş değil. Bir taraftan da çocuk hasta bakmamıza rağmen kullandığımız cihaz, materyal ve malzemelerin hepsi yetişkinlere göre üretilmiş. Var ama çok pahalı çocuklara özel ürünler. İş radyoloji olduğunda da alınan dozun azaltılması noktasında bizim için önemli bir çalışma olduğunu düşünüyorum.
Günümüzde geleneksel olarak görüntüleme sistemlerinde boyut 2 görüntü dedektörlerine uygun dikdörtgen kolimatörler kullanılır. Yetişkin intraoral radyografilerde bu kolimatörler ile x-ışını demetinin görüntü dedektörünün (film veya fosfor plak) alanıyla eşleşecek oranda azaltması önerilmekte. Ancak pedodontide bu ışınlama alanı boyut 1 ve 0 görüntü dedektörüne eşleşecek düzeyde küçültülmesi sağlanabilir.
Bu çalışmada araştırmacılar boyut 1 ve 0 dikdörtgen kolimatörleri 1.65 mm kurşun levhalar kullanılarak üretmişler. Görüntüleme alanında absorbe edilen radyasyon dozu değişikliğini belirlemek için bir doz alan çarpımı (DAP) ölçüm cihazı kullanılmıştır. DAP ölçümleri sonunda boyut 1 kolimatörün, boyut 2 ye göre %32 ve boyut 0’a göre %53 daha az DAP değerine sahip olduğu bulguları elde edilmiştir.
Araştırmacılar çalışmaları sonucunda boyut 1 ve 0 görüntü dedektörleri ile eşleşen kolimatör kullanıldığında pediatrik intraoral görüntülemede radyasyon dozunun önemli oranda azaltılmasının mümkün olduğu sonucuna varmışlar.
Görüntü dedektörü nedir?
X-ray ışınındaki değişikliklere göre görüntü oluşturan cihazlar. Fosfor plak sistemler, konvansiyonel film, RVG ucu gibi.
Kolimatör nedir?
X-ray ışının dağılımını sınırlayan cihazlardır (Wikipedia)
DAP (doz alan çarpımı) ve DAP metre nedir?
X-ray teşhislerinde radyasyon riskinin değerlendirilmesinde kullanılan bir birim. Etkilenen alan ile absorbe olan dozun çarpımı ile hesaplanır ve gray santimetre kare (Gy.cm2) ile gösterilir. DAP metre üreticileri havada abzorbe edilen doza göre kalibre ederler. DAP sadece radyasyon alanı içindeki dozu değil aynı zamanda etkilenen doku bölgesindeki radyasyonu da göstermektedir. Bu şekilde sadece ışınlanan alandaki değil ortamdaki dozu da ölçerek kanser riski gibi durumlar için daha iyi bir indikatör olarak kabul edilebilir. (Wikipedia)
Çeviri ve sunum : Dt. Aybüke Bahadır (ERÜ Pedodonti AD)
Comments