Bir dekoronasyon vakası

Jaikaria A, Thakur S. Alveolar ridge preservation in a growing patient with decoronation: One-year follow-up. J Indian Soc Pedod Prev Dent. 2019 Apr-Jun;37(2):214-217. doi: 10.4103/JISPPD.JISPPD_242_18. PMID: 31249189.

Dekoronasyon vakasının sunumunun yapıldığı bu vaka raporunda resimler çok kaliteli değil. Ancak aşamaları güzel anlatılmış. Daha önce yapmayanlar için önemli bir rapor.

Dental/dentoalveoler ankiloz, erüpsiyon sırasında herhangi bir zamanda meydana gelen alveoler kemik ile sementin anatomik bir füzyonudur. Dişlerdeki travmatik yaralanmalar birincil etiyolojik faktör olarak gösterilmiş. Yetişkinlerde ankiloz önemli bir sorun değilken, büyüyen bir hastada ankiloze dişler tedavi yapılmadan bırakılmamalı. Zira replasman kök rezorbsiyonu hızlı bir şekilde devam eder ve sonunda kök desteğini kaybeden diş kuronu kaybedilir. Ankiloze diş normal sürme sürecine ayak uyduramayacağından diş zaman içinde infraoklüzyonda kalır ve şiddetli olduğu durumlarda estetik deformasyona ve komşu dişlerin bu bölgeye devrilmesiyle sonuçlanır.

Özetle ankiloze daimi dişlerin tedavi edilmeden bırakılması yukarıda belirtilen sonuçlar nedeniyle bir hekim hatası olarak görülebilir.

Büyümesi devam eden çocuklarda ankiloze dişler için ilk tedavi önerisi 1984'de Malmgren tarafından, dekoronasyon adıyla sunulmuş. Dekoronasyon, sement-mine birleşim seviyesinin altından ankiloze dişin kuronunun çıkartılması ve periapikal bölgede kanamayı uyarmak için pulpa kanalının enstrümantasyonundan oluşur.

Peki bu bize nasıl bir fayda sağlar?

İleride yapılacak implant tedavisi için önemli olan kemiğin koruması ve kemiğin büyümesinde fayda sağlar.Bu şekilde alveoler kemiğin vestibüler-palatal genişliğini yıllarca koruduğu, aynı zamanda dikey büyümeyede izin verdiği gösterilmiş.

Tedavide kuron alındıktan sonra, mevcut kök kanal dolgusu yabancı cisim reaksiyonunu önlemek için sökülür ve kökün içinde replasman rezorpsiyonunu teşvik etmek için kasıtlı olarak kanla doldurulur. Bu esnada dış replasman rezorpsiyonu kesintisiz olarak devam eder. Mukoperiosteal flep, kalan kökü üzerine dikilir.

Şimdi araştırmacı bu tedaviyi nasıl yapmış ona bakalım...

14 yaşında kız bir hastada 2 yıl önce hastanın travma öyküsü var. Hastanın kayıtları incelendiğinde; daimi sağ maksiller santral dişte subluksasyon ile birlikte sol santral dişte ekstrüzyon yaralanması olduğu, ekstrüze olan dişin elle yeniden konumlandırılarak 2 hafta süresince esnek ortodontik tel ve kompozit rezin ile splintlendiği öğrenilmiş. Hastaya bu travmadan bir yıl sonra yapılan kontrolünde her iki santral kesici diştede pulpa nekrozu tespit edilerek kanal tedavileri yapılmış.

Travmadan 2 yıl sonra kliniğe gelen hastanın klinik muayenesinde (resim 1), sol daimi santral dişin infra oklüzyonda olduğu görülmekte. Diş klinik olarak asemptomatik ve perküsyona veya palpasyona hassasiyet yok. Perküsyonda metalik ses alınmakta.

Resim 1. 21 nolu dişin infra oklüzyondaki operasyon öncesi görüntüsü

Radyografik incelemede sol santral dişte replasman kök rezorpsiyonu varken, diğer santralde bir sorun gözükmüyor (resim 2). Hastanın tedavisinde implant destekli porselen kuron yapılması için hastanın gelişimsel gelişiminin tamamlanmasına kadar, estetiği restore etmek için sol santralin dekronasyonunu ve ardından modifiye Maryland köprü yapılması planlanmış.

Resim 2. Hastanın operasyon öncesi radyografisi

Önce hastadan ağzını % 0.2 klorheksidin glukonat ile çalkalaması istenmiş Lokal anestezi uygulandıktan sonra interproksimal papillalar korunacak şekilde dişin mesial ve distalinden insizyonlar yapılmış. Sonra diş ve labial kortikal kemiği ortaya çıkaracak şekilde tam kalınlıkta bir bukkal mukoperiosteal flep kaldırılmış (resim 3) Bu esnada palatinaldeki dokuya dokunulmamış.

Resim 3. Tam kalınlık bukkal mukoperiosteal flep kaldırılması

Kuron ve akabinde kök kanal dolgusu çıkarılmış. Daha sonra kök kanalı enstümente edilmiş ve çevre dokulardan gelen kanama boş kök kanalını dolduruncaya kadar salinle yıkanmış (resim 4).

Resim 4. Çevre dokuların kanatılması ve kök kanalının kan ile dolmasının sağlanması

Kemik defektine ve çevresindeki alveolar kemiğe gözenekli deproteinize sığır kemik mineral parçacıkları uygulanmış, sonrasında flep kapatılarak 6-0 sütür kullanılarak dikilmiş (resim 5).

Resim 5. Flepin dikilmiş hali

Hasta yumuşak doku iyileşmesi açısından 2 hafta arayla kontrol edilmiş ve tedaviden 4 ay sonra kök rezorpsiyonunu değerlendirmek için radyografik değerlendirmeye alınmış (resim 6), kontrolde bir soruna rastlanmamış.